เงาของเวลา <รงค์ วงษ์สวรรค์>
16 ต.ค. 46, 10:56
1
ภาพที่ 1
|
ชื่อหนังสือ โครงกระดูกในตู้ ฉบับสามัญชน เงาของเวลา
ผู้เขียน/ผู้แต่ง รงค์ วงษ์สวรรค์
สำนักพิมพ์ /ราคา / หน้า พิมพ์ครั้งที่ 1 สำนักพิมพ์สารคดี ราคา 175 บาท 329 หน้า ปกอ่อน
ประเภท บทความเป็นตอน กึ่งสารคดี/บันเทิงคดี แนวบันทึกอัตชีวประวัติ
บันทึก รงค์บอกว่า "ผมเรียนรู้ปลา รักปลา ฆ่าปลา และกินปลา" หนังสือเล่มนี้มีเรื่องของปลาน้ำจืดในแม่น้ำแม่กลอง และแม่น้ำอื่นไม่น้อยเลยทีเดียว.. |
รงค์บอกว่า ผมเรียนรู้ปลา รักปลา ฆ่าปลา และกินปลา
(หน้า 22 )
กินข้าวและกินปลา! 2 กินในคำพูดน่ารักบ่งบอกอัธยาศัยของคนไทยของยาย ความเป็นผู้ดีไม่มีชนชั้น 2 สาแหรก 1 ไม้คาน และผมน้อมรับไว้ในก้อนสมองตลอดเวลาผ่านมาถึงนาฑีนี้ ผมพยายามเรียนรู้เกี่ยวกับข้าวและปลาด้วยความรักและกตัญญู
ผมไม่แปลกใจตัวเองอย่างไรในความผูกพันกับปลานี้ปลานั้นด้วยความรักปลาและหิวปลา
เมื่อวานค่ำๆ ผมแวะร้านหนังสือ เดี๋ยวนี้หนังสือใหม่ๆ ทำรูปเล่ม พิมพ์ออกมาได้ทันสมัยมากขึ้น เนื้อหาที่พิมพ์ก็หลากหลายขึ้น แต่ราคาก็แพงมากขึ้นด้วย ห้องสมุดและร้านเช่าหนังสือ ในบางทีก็ทดแทนความกระหายอ่านได้บ้าง แต่ก็อย่างว่าครับ ห้องสมุดและร้านเช่าก็ไม่ได้มีหมดทุกเล่ม
ราวสองทุ่ม ผมเดินผ่านหน้าร้านข้าวต้ม ร้านนี้หลายคนติดใจในรสชาติของความอร่อย ครั้งหนึ่งผมก็ชอบเหมือนกัน แต่ถ้าใครก็ตามที่ตกปลา ได้ปลาสด ๆ อย่างพวกปลาช่อน ปลากะพง แล้วลองมาทำข้าวต้มเครื่องเอง ลองเถอะครับ ความสดของเนื้อปลา อาจจะทำให้คุณไม่อยากกินข้าวต้มปลาตามร้าน ยิ่งพวกข้าวต้มหมูหรือไก่ นี่คนละรสชาติกันกับข้าวต้มปลาเลย คงไม่แปลกใจ ทำไมข้าวต้มปลาบางร้าน (ที่ออกในรายการทีวี) ถ้วยละ 400 บาท วันสังสรรค์ ผมคุยกับเฮียแหงบ เฮียบอกว่า ปลาช่อนทะเลทำข้าวต้มอร่อย ผมยังไม่เคยได้ตัว ถ้ามีโอกาสเมื่อไร จะเอามันมาทำข้าวต้มซะดีๆ
กลับถึงบ้าน ดึกแล้ว ผมก็ดันนึกอยากกินอะไรขึ้นมาสักหน่อย อะไรที่มันง่ายๆ ก็เลยต้มข้าวต้ม แบบข้าวต้มกุ้ย คือ ข้าวต้มเฉยๆ งัดชิ้นปลาแรดออกจากช่องฟรีซ 2 ชิ้น ล้างน้ำให้หายแข็ง แช่เกลือ ซีอิ้วขาว และพริกไทย (วันนี้ไม่มีกระเทียม) แช่ทิ้งไว้ ระหว่างรอก็เอาไข่ไก่มาสองฟอง หั่นหัวหอมใส่ลงไป-ค่อนข้างมาก ผมชอบกินไข่ทอดใส่หอม! เสร็จแล้วทอดปลาแรด พอกรอบ-นอกนุ่มใน กินกับข้าวต้ม กินไปนั่งพลิกหนังสือ เงาของเวลา ไป เพื่อดูว่าจะตัดเอาส่วนไหนมาลงในรีวิวดี
เงาของเวลา เป็นหนังสือเล่มต่อจาก เมนูบ้านบ้านท้ายวัง คือ เป็นหนังสือที่พิมพ์เป็นชุด โครงกระดูกในตู้ฉบับสามัญชนนี้มี 2 เล่ม คือ เมนูบ้านท้ายวัง และ เงาของเวลา เงาของเวลาจะเน้นไปที่การบันทึกวันเวลาที่ผ่านมา (โดยเฉพาะสมัยเด็ก วัยรุ่น) ของรงค์ วงษ์สวรรค์ อย่าง บท คาบอยบนหลังม้าก้านกล้วย ม้าก้านกล้วย?? รู้จักกันใช่มั้ยครับ ... (เด็ก สมัยๆนี้รู้จักแต่ม้าหมุนในห้าง) แค่เรื่องสมัยยังขี่ม้าก้านกล้วย รงค์บันทึกไว้ครึ่งเล่ม อะไร?? อีโผละ หนิงหน่อง อ้อยขวั้น อะไรต่ออะไรอีกมากมายที่เด็กสมัยนั้นเล่น
(หน้า 231)
กริมกรายว่ายพัน ก็ดั้นกระโดดโลดไป สลาดสลิดผุดชิดติดไคล เพียนทองล่องไป กินไคลริมฝั่งข้างขอน เทโพกระโห้อยู่สลอน ปลาอุกดุกช่อน เนื้ออ่อนก็ซอนซอกหา สวายแสวงแขยงแมงดา ปลาหมูปลากา อ้ายบ้าอ้ายด้องล่องลอย
กาพย์ฉบัง ปถม ก กา
ช่างเข้าใจทำดีครับ คือ รงค์ จะเอางานเก่าๆ ที่เขาชอบมารวมไว้ แต่แบบสไตล์ของเขา แบบไหน?? ก็แบบนี้ครับ
(หน้า 219)
เพียนทองงามดั่งทอง.. ไม่เหมือนน้องห่มตาดพราย... กระแหแหห่างชาย...ดังสายสวาทคลาศจากสม.. แก้มช้ำช้ำใครต้อง...อันแก้มน้องช้ำเพราะชม...ปลาทุกทุกข์อกกรม...เหมือนทุกข์พี่ที่จากนาง.... นี่เจ้าฟ้ากุ้งน่ะมึงรู้จักไหม? ธรรมาธิเบศร์บาทบงสุ์ท่านว่าของท่านเป็นกลอนเป็นกาพย์ฝากรักไปถึงนมต้มห่มสไบ แต่คนหยั่งกูมันแค่ฝีพายเรืออวนเรือแห กูไม่ขอดเกล็ดแต่บั้งเอวมันต้มเค็มใส่หม้อไว้กินวันอับจนปลา...
****************************************************************************
อุ้ย ปลาหนวดพราหมณ์ (หน้า 259)
ปลา ผมคิดว่าผมรู้จักปลาไม่น้อยกว่าปลารู้จักปลาด้วยกันในสังคมของปลา
ผมเรียนรู้ปลา รักปลา ฆ่าปลา และกินปลา
เดือนแห่งลมหนาว พูดกันว่าเป็นเดือนปลา หมายถึงความชุกชุมของปลาและการเติบโตเพื่อการโดนพรากจากน้ำ นำมาเป็นอาหารของคน (และแมว) ผู้หญิงในบ้านกลับจากตลาดอย่างตื่นเต้นโดยคำพูดว่า
ปลาอะไรไม่รู้หนวดยาวรุงรังค่ะ คนขายมัวทะเลาะกันกับเพลินกับคนเก็บค่าเช่าแผง ก็เลยไม่อยากถามว่าทำอะไรกิน-อร่อยไหม?
มีเกล็ดไหม?
ค่ะ..
หนวดยาวขนาดไหนที่ว่ายาว?
อุ๊ย! หล่อนอุทานเน้นถ้อยคำมากกว่าดัดจริต ยาวมากค่ะ ยาวเกินปลายหางไปอีกไกล
สงสัยว่า.... ผมทบทวน แต่ก็ไม่น่าสงสัยเลยว่าไม่ใช่ปลาหนวดพราหมณ์ ผมเคยทอดแหเอามากินนับไม่ถ้วน..
เขากินกันยังงัยคะ?
ผมเขียนตำรากับข้าวฉบับหม่อมปุ๊บนริมฝีปาก
ขอดเกล็ดบั้งแล้วล้างน้ำ เอาน้ำไปรดสะระแหน่หรือกุหลาบ ปลาตัวขนาดกลาง - สามบั้ง ยศสิบเอก ปลาตัวโตสีบั้งเลื่อนยศให้เป็นจ่า เคล้าเกลือแล้วทอดอย่างกรอบนอกนุ่มในปุย แต่ต้มส้มไม่ต้องขอดเกล็ด หั่นท่อนเอาขนาดว่าพองามน่ากินในชาม หนักหอมแดง หนักขิงฝอยเข้าไว้ ปลานี้ค่อนข้างคาว บ้า! ต้มส้มไม่ต้องกระเทียม แต่กะปินั้นต้องอย่างยิ่ง ขาดไม่ได้ บาปกว่าฆ่าแมวและเณร กะปิห่อใบตองเผาไฟก่อนโขลกหรือไม่เผาก็ไม่ถือว่าผิดตำรับของยาย
...( และอีกหลายประโยคเกี่ยวกับความเป็นอยู่ของปลาหนวดพราหมณ์- บันทึกไว้ บอกได้ว่า ละเอียดและน่าสนใจกว่า ที่นิตยสารตกปลาเล่มไหน เคยทำ จะว่าไปแล้ว ก็ยากจะเทียบกันได้ นิตยสารตกปลาบ้านเรา โดยส่วนใหญ่ เน้นที่อุปกรณ์ และรายงานทริปยั่วน้ำลาย ... แต่สาระก็พอมีบ้างเช่นกัน แต่ผมชอบแบบที่รงค์เขียนมากกว่า .. ผมชอบก็เลยอยากแนะนำ เผื่อใครจะชอบอ่านแบบผมบ้าง )
*****************************************************************************************
<หน้า 225>
ปลาต้มส้มไม่เหมือนปลาต้มเค็ม! ต้มเค็ม ไม่เค็มสมชื่อแต่กระเดียดหวานเคลือบปาก โรยหัวหอมซอย พริกขี้หนูซอย อร่อยลืมพี่ลืมน้อง มึงถามว่าทำไมไม่เรียกต้มหวาน? กูบอกมึงเอาบุญว่าปู่ย่าตายายสังสอนไว้ไม่กินข้าวกับขนูกขนมก็แค่นั้น! ปลาต้มได้หลายต้มแล้วแต่มึงจะพลิกแพลงกินไม่แหนงไม่หน่าย ต้มส้มจำไว้ว่าไม่เปรี้ยวแต่ออกหวานคมคายกับส้มมะขามเปียก กะปิโขลกกับหัวหอม โรยเผ็ดขิงอ่อนซอยริ้ว ต้มนี้มึงต้องระวังว่ามันจะหวานเยิ้มเป็นปลาเชื่อมน้ำตาลคลื่นไส้ชิบหาย! ไอ้เพียนต้มเค็มหรือต้มส้มอร่อยผิดรสกันคนละคุ้งคนละฝั่งคลอง มึงไม่ได้ไอ้เพียนแต่ได้ไอ้โกกล่ะก็ มึงเอ๋ยมึงแทบนับญาติกับชูชก...
ไอ้โกกของผู้ชายอายุคราวน้าผู้นั้นหมายถึง ปลาตะโกก
รงค์เป็นคนช่างสังเกตมากครับ ลองดูสิ เขาเขียนถึงปลาอย่างไร - ผมอ่านก็ยังสงสัยว่า ถ้าเป็นคนอื่น ไม่ใช่รงค์ จะเขียนออกมาได้น่าอ่านแบบนี้หรือไม่
************************************************
ปลาไม่ทาลิปสติกค่ะ (หน้า 264)
ในสายตาของปลาด้วยกันมองความสวยกันอย่างไรก็น่าเรียนรู้ภาษาปลา แต่ในสายตาของคนหลังจากกินเหล้าครึกครื้น บางคนพูดว่าปลาสลิดปากงอน-น่าจูบ! ปลาแก้มช้ำเม้มปากราวกับอมรสรักรสแค้นและหึงหวง ปลานิลแย้มปากตลอดเวลา คงเพลิดเพลินกับการนินทา แม่ผัวและน้องสะใภ้ บู่เอื้อยหรือบู่ทรายปากเฉียงมองเหมือนดุร้ายแต่นิสัยสุขุม ปลาพวงหรือไอ้บ้าปากเหยียดเนียน แต่น้ำลายไม่ฟูมฟายเหมือนหมาหอบแดดและนักการเมืองหิวอำนาจเงิน
ปลาแปบ ปากเชิดรั้นคล้ายปลาคางเบือน (อีเบี้ยว) ขากรรไกรล่างงอนและใบหน้าจึงพลอยงอน อีแปบตัวแบนและบาง ชื่อนี้จึงกลายเป็นชื่อของถั่วบางพันธุ์ (bonavist) หรือปลาเอาชื่อมาจากถั่วก็น่าคิดเล่นเหมือนกัน
อีเบี้ยวมีปานดำแบบนางเอกในนวนิยายรัก-โศก ผิดกันว่าปานของอีเบี้ยววางตำหนิไว้แถบเหงือก แต่ของนางเอกผู้จวนได้มรดกจากหม่อมป้าในบทสุดท้ายปานซ่อนไว้ในปลีก้นหรือในซองเนื้อด้านล่างของนม (วาว!) ยวงเนื้อของอีเบี้ยวหนาบนหนอกคอลาดถึงสันหลังและเรียวถึงปลายหาง แกงฉู่ฉี่รสไม่ต่ำต้อยกว่าพันธุ์อื่นสกุลปลาหนังด้วยกัน
แกงนี้ไม่ระบุว่าต้องปลาเนื้ออ่อนหรือปลานาง(น้ำเงิน) เท่านั้น แขยงธง แขยงใบข้าว แขยงหิน กดเหลือง และกดหลาว แม้แต่สังกะวาดฉู่ฉี่ได้ไม่อับอายใครเลยครับ
สวายหัวแหลมปากแหลมน่าจิกได้เหมือนไก่และนก คงด่าผู้แทนฯ บิดพลิ้วสัญญาประชาชนได้อย่างเจ็บแสบ แม่-งบอกว่าจะสร้างสะพานข้ามคลอง แต่ได้รับเลือกแล้วหายไปเหมือนขโมย
เทพาจงอยปากสั้นและเยินทู่เหมือนโดนตะลุมพุก เทโพนับญาติคงเป็นน้องสาวสวายและเทพา ปากแดงเรื่อเหมือนย้อมกระดาษซองธูป
ตะพัดปากกว้างและหนา ฟันคมเหมือนมีด (ผมไม่เคยโดนบาดแต่น้าช้อยบอกอย่างนั้น) กินปลาด้วยกัน กินจิ้งจกและแมลงสาบ ปลานี้ในยุคนี้ถือว่าเป็นปลาแห่งโชคลาภและความมงคล เพื่อนเศรษฐีบางคนของผมพูดปลาบปลื้มว่า
งามไหม? ลอร์ดแอนด์เลดี้ลัคของกู! คอยดูถ้ากูไม่พลาดรายการขายจรวดกับรัฐบาลนี้ กูจะซื้อเพชรเอามาเชื่อมให้มึงกิน คู่นี้กูแทบกราบตีนเขาขายให้แปดหมื่น..
เขายิ้มหยิ่งกับผมหลังแก้วค็อนญัค เอ๊กซ์.โอ.
อีกับไอ้ตะพัดสองตัวนั้นยาวเคียงแขน และเกล็ดเงินยวงแวววับ
แม่-ง ยิ้มหยิ่งบ้างเหมือนกัน
สาบาน! ผมอยากขอดเกล็ดแล้วขูดเนื้อมันโขลกปั้นลูกชิ้นแกงเขียวหวาน
หนวดของมัน 2 เส้นใต้คาง สั้นและทุเรศน่าถอนแล้วเผาไฟ
เกล็ดของมันสวยแต่ขนาดเล็กเกินกว่าเอาลงกะทะทอดฉ่าในน้ำมันกินเล่นแทนข้าวเกรียบแบบเกล็ดปลาเวียน..
) 